De jongensschool Moregem
De jongensschool van Moregem, waar een aantal onder ons nog hun broek versleten hebben op de schoolbanken, om het wat meewarig uit te drukken, verdient een tweede leven. De schakel met de nieuwbakken inwoners kan, gezien de nieuwe invulling, een vergeten en verloren eigenschap uit die ‘goede, oude tijd’ zijn, namelijk het gemeenschapsleven.
Elk dorp had zijn eigenheid, zijn profiel. Iedereen zag bij het naderen van ‘zijn’ dorp de geijkte herkenningspunten: de kerktoren, het torentje van het klooster, de eeuwenoude lindes langs de steenweg, het stamcafé op het dorpsplein, de poort van de school, de oprijlaan naar het kasteel, de pastorie met zijn ommuurde tuin, het kerkhof, het gemeentehuis annex dorpswinkeltje en duivenlokaal….
Het zou Moregem kunnen zijn.
Alleen, de tijd heeft zijn sporen nagelaten. Als veel van die herkenningspunten niet verdwenen zijn, dan zijn ze verdrongen door ‘nieuwbouw’. De oude ankerpunten moeten op de tippen van hun tenen staan om nog boven de imposante fermettes en pastoriewoningen uit te steken. Niet dat er plots zoveel landbouwers of pastoors zijn bijgekomen. Nee, integendeel. Het zijn evenzoveel bouwstijlen die nostalgisch teruggrijpen naar het verleden. Waarom?
Onze maatschappij is een versnelling hoger geschakeld en raast er maar op los. Mensen zoeken op allerlei manieren houvast. Een mogelijkheid is het terugkoppelen naar die goeie oude tijd. Of die oude tijd zo goed was, is nog maar de vraag: Kinderarbeid werd pas aan banden gelegd door de wet van 19 mei 1914, leerplicht tot 14 jaar wordt in diezelfde wet vastgelegd, werkdagen tot 12 uur ….
De mens onthoudt enkel het mooie uit dit nog ‘recent’ verleden. Men is in de ban van ‘vintage’, een mooi woord dat uitgevonden lijkt om nostalgisch-melancholische herinneringen verkocht te krijgen.
Eerlijkheidshalve moet ik er ook aan toevoegen dat onze klassiekers – voor zover die nog gekend zijn – het pastorale leven uitstekend vorm wisten te geven. Lees er Stijn Streuvels, Cyriel Buysse, Ernest Claes en onze streekgenoot Omer Wattez op na. Met gesloten ogen stapt men zo in hun literaire schilderijen binnen.
Thuis heb ik nog een ansichtkaart
waarop een kerk, een kar met paard
een slagerij J. van der Ven.
Een kroeg, een juffrouw op de fiets
het zegt u hoogstwaarschijnlijk niets,
maar ’t is waar ik geboren ben.
Dit dorp, ik weet nog hoe het was,
de boerenkind’ren in de klas,
een kar die ratelt op de keien,
het raadhuis met een pomp ervoor,
een zandweg tussen koren door,
het vee, de boerderijen.
En langs het tuinpad van mijn vader
zag ik de hoge bomen staan.
Ik was een kind en wist niet beter,
Dan dat dat nooit voorbij zou gaan.
Deze liedjestekst van Wim Sonneveld beschrijft heel goed dit gevoel van koestering van het ‘mooie’ verleden. Zo werkt het echter niet. De mens probeert zijn bestaan steeds aangenamer en makkelijker te maken. Daar is niets mis mee. Alleen mag men niet vergeten van waar men komt. Het verleden bepaalt nog steeds onze toekomst.
Daarom was het ook zo belangrijk de voormalige jongensschool van Moregem te renoveren. De meeste ankerpunten in ons dorp zijn verdwenen of staan op het punt te verdwijnen. Ofwel passen ze niet in de dorpskernhernieuwing, ofwel verliezen ze hun functie, ofwel zijn ze economisch niet meer houdbaar. Ik denk aan onze kerk, het vroegere klooster, onze dorpsschool.
Eerder dan deze ankerpunten uit te wissen, kunnen we ze een nieuwe invulling geven. Een invulling die zowel de geboren en getogen als de ‘nieuwe ingeweken’ Moregemnaar kan aanspreken en waar mogelijk, dichter bij elkaar brengt.
Het bijeenkomen na de arbeid om zich in elkaars gezelschap te ontspannen; dit noemt men tegenwoordig ‘onthaasten’. Een bezigheid die sinds mensenheugenis bestaat, maar onder het stof is geraakt.
Hier en nu krijgen wij als gemeenschap de unieke kans in dit gerenoveerd gebouw, tegen de stroom in, een unieke ontmoetingsplaats te maken, een ‘gemeenschappelijke’ thuis te scheppen.
Productdetails:
Ondertitel Van volksonderwijs naar ontmoetingsplaats
Formaat 210 x 295 mm
Volume 32 pagina’s in kleur